Aρχαία μονοπάτια, θαμμένα και αόρατα δια γυμνού οφθαλμού, εντοπίστηκαν με τη χρήση δορυφορικών οργάνων και θα μελετηθούν από ερευνητές του πανεπιστημίου του Κολοράντο και αρχαιολόγους της NASA. "Φωτογραφίες από τα μονοπάτια, κάποια από τα οποία χρονολογούνται πριν από 2500 χρόνια
Aρχαία μονοπάτια, θαμμένα και αόρατα δια γυμνού οφθαλμού, εντοπίστηκαν με τη χρήση δορυφορικών οργάνων και θα μελετηθούν από ερευνητές του πανεπιστημίου του Κολοράντο και αρχαιολόγους της NASA. "Φωτογραφίες από τα μονοπάτια, κάποια από τα οποία χρονολογούνται πριν από 2500 χρόνια, συλλέχθησαν για πρώτη φορά το 1984 από ένα αεροσκάφος της NASA, εξοπλισμένο με όργανα που μπορούσαν να καταγράψουν το ηλεκρομαγνητική φάσμα, αόρατο για τους ανθρώπους", λέει ο καθηγητής ανθρωπολογίας του πανεπιστημίου του Κολοράντο, Payson Sheets. Ο Sheets και ο αρχαιολόγος της ΝΑSA Tom Sever, χρησιμοποίησαν τα δεδομένα για να προσδιορίσουν τα μονοπάτια στην περιοχή Arenal της κεντρικής Κόστα Ρίκα.
Οι ερευνητές κατόρθωσαν να προσδιορίσουν χρονικά τα αρχαία μονοπάτια, χρησιμοποιώντας τα επιμέρους στρώματα που δημιουργήθηκαν από το ηφαίστειο Arenal, το οποίο έχει δραστηριοποιηθεί 10 φορές τα τελαυταία 4000 χρόνια. Οι ανασκαφές που γίνονται για την αποκάλυψη των μονοπατιών, είναι δύσκολες καθώς καλύπτονται περίπου από έξι πόδια ηφαιστειακής τέφρας, ίζημα και βλάστηση, ενώ έχουν αρχίσει να εμφανίζονται πατώματα από αρχαία σπίτια, καθώς επίσης και πέτρινα εργαλεία. Πέρυσι, ένας εμπορικός δορυφόρος γνωστός ως IKONOS, που σχεδιάστηκε και δημιουργήθηκε από την Space Imaging του Ντένβερ, έλαβε τις εικόνες των μονοπατιών, στην υπέρυθρη και ορατή περιοχή του φάσματος. Επειδή τα θαμμένα μονοπάτια φαίνονταν να είχαν περισσότερο αναπτυγμένη βλάστηση και παχύτερη εναπόθεση φυτικών ριζών κάτω από το χώμα, το υπέρυθρο όργανο στον IKONOS έλαβε μία μοναδική φασματοσκοπική "υπογραφή", που μας παρουσίασε τα μονοπάτια ως λεπτές κόκκινες γραμμές στις φωτογραφίες.
Η τηλεπισκόπηση έχει χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση αρχαίων ρωμαϊκών και μεγάλων προϊστορικών δρόμων γύρω από το φαράγγι Chaco στο Νέο Μεξικό. Αλλά δεν φανταζόμασταν ότι υπήρχε η δυνατότητα να εντοπιστούν αυτά τα μικρά και διαβρωμένα μονοπάτια. "Πρόκειται για μία συγκλονιστική ανακάλυψη, που ίσως να μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλες αρχαιολογικές εφαρμογές σε διάφορα μέρη του κόσμου", λέει ο Sheets.
Το διετές πρόγραμμα χρηματοδοτείται με $103000 από το National Science Foundation, ενώ η NASA αγόρασε και προσέφερε στην ερευνητική ομάδα, φωτογραφίες από τον IKONOS, αξίας $20000. Η προηγούμενη εργασία από την ερευνητική ομάδα του Sheets, είχε αποκαλύψει ότι τα μονοπάτια συνέδεαν ένα αρχαίο νεκροταφείο, με ένα λατομείο και μία πηγή. Η ερευνητική ομάδα θα χρησιμοποιήσει το σύστημα γεωγραφικού εντοπισμού (GPS), για να επισημάνει τις διάφορες αρχαιολογικές δυσμορφίες. "Ένας από τους αρχικούς μας στόχους είναι να κατανοήσουμε καλύτερα τις δραστηριότητες στο νεκροταφείο," λέει ο Sheets, ο οποίος σημείωσε πως τοποθετούσαν τους νεκρούς μέσα σε φέρετρα φτιαγμένα από πέτρα, η οποία είχε μεταφερθεί από μίλια μακριά. Επιπλέον, τα υπάρχοντα κεραμικά και σκεύη τόσο για το μαγείρεμα όσο και για την νομή της τροφής, δείχνουν πως οι άνθρωποι στρατοπέδευαν, μαγείρευαν και γιόρταζαν στο νεκροταφείο για μεγάλες χρονικές περιόδους.
Η όλη συμπεριφορά δίνει μία υπερφυσική διάσταση στην παραμονή τους. Ίσως οι άνθρωποι πίστευαν πως με την παραμονή τους στο νεκροταφείο εξασφάλιζαν και την επικοινωνία με τα πνεύματα των προγόνων τους. Μια βασική ερώτηση την οποία καλείται να απαντήσει η ερευνητική ομάδα, είναι εάν το νεκροταφείο το χρησιμοποιούσαν ένα ή περισσότερα χωριά. Εάν χρησιμοποιήθηκε από περισσότερα του ενός χωριά, ίσως ο εορτασμός να αποτελούσε μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να ενσωματωθούν οι διαφορετικές κοινωνίες εξασφαλίζοντας πιο οργανωμένη εργασία, γάμους μεταξύ ατόμων διαφορετικών χωριών, παραγωγή πλεονάσματος τροφής, δημιουργία νέων συμμαχιών και εμπορικών σχέσεων. Ένα πρόσφατα προσδιορισμένο μονοπάτι που ανακαλύφθηκε από τον δορυφόρο IKONOS, οδηγεί κάθετα στο αρχικό μονοπάτι του νεκροταφείου και ίσως να δείχνει ότι περισσότερα τους ενός χωριά συμμετείχαν στις εκδηλωσεις. Η ερευνητική ομάδα θα περάσει δύο μήνες στην περιοχή Arenal, ακολουθώντας τα μονοπάτια που θα μπορούσαν πιθανά να οδηγήσουν στα χωριά.
Οι άνθρωποι της Κόστα Ρίκα καθιέρωσαν να ζούνε σε χωριά στην περιοχή Arenal, πριν περίπου από 4000 χρόνια, συνήθεια την οποία διατήρησαν μέχρι και την κατάκτηση από τους ισπανούς, περίπου το 1500, ξεπερνώντας και τους κοντινούς Αζτέκους και Μάγια "με μια πολύ σημαντική πολιτισμική συνέχεια", λέει ο Sheets. Ξεπερνούσαν προφανώς τις καταστρεπτικές εκρήξεις του ηφαιστείου Αrenal, επιστρέφοντας μετά την καταστροφή, καλλιεργώντας καλαμπόκι και φασόλια στο πλούσιο σε θρεπτικά στοιχεία ηφαιστειακό χώμα. "Κατοικούσαν σε μία μεγάλη περιοχή και φαίνεται ότι απέφευγαν τις συγκρούσεις, τους πολέμους και τις σοβαρές ασθένειες", λέει ο Sheets. "Φαίνεται να ζούσαν πολύ άνετη ζωή, που προφανώς βασίζεται σε μία αφθονία φυσικών πηγών κι ενός σταθερού πολιτισμού".