Για να αντιληφθούμε που βρίσκονται τα διάφορα μέρη του σώματός μας, μερικές φορές χρησιμοποιούμε σήματα που δημιουργούνται στον εγκέφαλό μας κι όχι στα δάχτυλα των χεριών ή των ποδιών μας, αναφέρει νέα μελέτη. Η ονομαζόμενη κι "έκτη αίσθηση", γνωστή κι ως διαδικασία λήψης ερεθισμάτων εκ των έσω, είναι σημαντική σε πολλές βασικές δραστηριότητές μας, συμπεριλαμβανομένου του περπατήματος χωρίς να πρέπει να παρατηρούμε τα πόδια σας ή το άγγιγμα της μύτη μας με κλειστά τα μάτια.
Για να αντιληφθούμε που βρίσκονται τα διάφορα μέρη του σώματός μας, μερικές φορές χρησιμοποιούμε σήματα που δημιουργούνται στον εγκέφαλό μας κι όχι στα δάχτυλα των χεριών ή των ποδιών μας, αναφέρει νέα μελέτη. Η ονομαζόμενη κι "έκτη αίσθηση", γνωστή κι ως διαδικασία λήψης ερεθισμάτων εκ των έσω, είναι σημαντική σε πολλές βασικές δραστηριότητές μας, συμπεριλαμβανομένου του περπατήματος χωρίς να πρέπει να παρατηρούμε τα πόδια σας ή το άγγιγμα της μύτη μας με κλειστά τα μάτια.
Όμως οι επιστήμονες έχουν συλλογιστεί προ πολλού για το πώς λειτουργεί αυτή η αίσθηση. Γενικά γίνεται αποδεκτό ότι οι αισθητήρες του δέρματος, των μυών και των αρθρώσεων μεταβιβάζουν τις πληροφορίες στον εγκέφαλο ο οποίος είναι κρίσιμος για την αντίληψη της θέσης των άκρων. Ερευνητές από την Αυστραλία διαθέτουν δεδομένα για τη σπουδαιότητα των εξερχόμενων μηνυμάτων από τον εγκέφαλο.
"Αυτό θα προκαλέσει συζητήσεις, επειδή η ιδέα ότι η αίσθηση της θέσης είναι συνήθως το αποτέλεσμα των υποδοχέων της αίσθησης, είναι καλά περιχαρακωμένη", λέει ο Τίμοθυ Μάιλς, φυσιολόγος στο πανεπιστήμιο της Αδελαΐδα, Αυστραλία, ο οποίος δεν έχει κάποια σχέση με τη μελέτη. Η Ζανέτ Τέιλορ, από το πανεπιστήμιο της Νότιας Νέας Ουαλίας, στο Σύδνεϋ, και οι συνεργάτες της, έδεσαν τον πήχυ του χεριού και την παλάμη εθελοντών με μια καλυμμένη συσκευή που εμποδίζει το υποκείμενο να δει τη θέση του χεριού του. Υπό κανονικές συνθήκες, το υποκείμενο θα μπορούσε να πει με ακρίβεια εάν και πώς το χέρι τους κινιόταν από τους ίδιους ή τους πειραματιστές.Τα πράγματα άλλαξαν όταν ο πήχυς κι η παλάμη παραλύθηκαν με περιορισμό της ροής αίματος και αναισθητοποιήθηκαν δια εγχύσεως. Οι εθελοντές δεν μπορούσαν πια να πουν πότε το χέρι τους βρισκόταν σε κίνηση ή επέστρεφε στην αρχική του θέση με τη βοήθεια του πειραματιστή.
Αισθάνονταν όμως ότι θα μπορούσαν να κινήσουν το χέρι τους όταν τους παρότρυναν να το κάνουν. Στην πραγματικότητα παρέμεναν αμετακίνητοι ακόμα κι όταν ένοιωθαν πως κινούσαν το χέρι τους. Όσο σκληρότερα προσπαθούσαν, τόσο περισσότερο αισθάνονταν ότι είχαν κινηθεί. Ελλείψει σημάτων που προέρχονται από τον έξω κόσμο, από το αίσθημα ή τη θέα, οι εντολές των μηχανών του εγκεφάλου εξουσίαζαν την αίσθηση του εθελοντή για τη θέση του χεριού του. "Εκπλαγήκαμε περισσότερο που τα αποτελέσματα ήταν τόσο προφανή και τόσο συνεπή σε όλα τα υποκείμενα", αναφέρει η Τέιλορ. Οι ερευνητές παρουσιάζουν την εργασία τους στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of Physiology. Τα αποτελέσματα μπορεί να βοηθήσουν την κατανόηση των ερευνητών σχετικά με τη σπουδαιότητα των μηχανικών εντολών που προέρχονται εκ των έσω. "Φαίνεται ότι υπάρχει κάποιο είδος σύγκρισης μεταξύ των εκ των έξω κι εκ των έσω ερεθισμάτων που τελικά καθορίζουν την τελική αίσθηση της θέσης", λέει ο Μάιλς. Η μελέτη βοηθά επίσης στην εξήγηση του φαινομένου "Σύνδρομο Πλασματικών Άκρων", όπου οι ανάπηροι έχουν την αίσθηση ότι το άκρο τους ακόμα υπάρχει.
Motor commands contribute to human position sense
Proprioception: a review
